Ergenlik dönemindeki çocukların pozitif sosyal ve duygusal gelişmelerine destek olmayı hedefleyen Pozitif Ergen Gelişimi Müdahale Programı (PERGEL), çocukların öz değer, öz saygı, pozitiflik ve iyimserlik, gibi bireysel yaşam becerilerini ve özerk-ilişkisel benlik, empati ve sosyal yetkinlik, gruplar arası tutumlar ve çatışma çözme yaklaşımları gibi ilişkisel yaşam becerilerini desteklemeyi amaçlıyor.

14’er haftalık program, İnsan Sağlığı ve Eğitim Vakfı (İNSEV) Sefaköy Toplum Merkezi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Mahalle Evleri (Cibali, Çengelköy ve Örnektepe) ve Sulukule Gönüllüleri Derneği’nde 5 grupla tamamlandı. Koç Üniversitesi Psikoloji Bölümü akademisyenleri tarafından yeniden gözden geçirilen PERGEL’in iki yeni versiyonunun uygulanması için çalışmalarımız sürüyor.

PERGEL-T Programı, travma sonrası gerekli psikososyal desteği sunarken ergenlik dönemine özgü ihtiyaçları da göz önünde bulundurarak bireysel alandaki becerilerden başlayıp ilişkisel alandaki becerilere doğru ilerleyen, 15 oturumluk, en fazla 20 kişilik gruplarla uygulanacak bir program olarak tasarlanmıştır. Oturumlar, duyguları ve yası anlamayla başlayarak “benlik” ve “değişim” kavramlarını ele aldıktan sonra zor duygularla ve stresle baş etmek gibi becerileri işlemektedir. Empati kavramı ile ilişkisel alana giriş yapılarak, iletişim, ilişkileri güçlendirme, uzlaşma, zorbalığı tanıma ve başa çıkabilme gibi beceriler ele alınmaktadır. Son oturumda gelecek üzerine konuşularak gençlerin uzun vade için belirledikleri bir hedefle bu hedefe yönelik bir plan ve olumlu yönde değişime dair umutlu bir bakış açısı ile programdan ayrılmaları hedeflenmektedir.

Pek çok ailede, ebeveynler ve gençler arasında bazı sıkıntılar çıkar. Bu durum gençlerin hızlıca gelişiyor olmasından dolayı doğaldır. PERGEL-E programı ebeveyngenç çiftlerinin yaşadıkları sıkıntılara çözümler üretebilmeleri için gereken becerileri kazanmalarına destek olur. Program; Her biri üç oturumdan oluşan Okul Başarı, Dijital Dünyada İlişkiler ve Karşılıklı Beklentiler ana başlıkları altında ele alınan toplam 9 oturumdan oluşmaktadır.

Kız çocuklarla çalışan veya çalışmak isteyen sivil toplum kuruluşlarının, projelerinde hareket ve oyunları daha etkin kullanmaları için tasarlanan Hareketle Güçlenme Programı, sağlık, sınırlar, şiddet ve ayrımcılık konularını içeren bir kolaylaştırıcı güçlendirme çalışmasıdır.

Program süresince katılımcıların 15-18 yaş arasındaki kız çocuklar için güvenli bir alanı nasıl oluşturabilecekleri konusunda bilgi ve deneyim edinmeleri amaçlanıyor. Katılımcıların bu çalışmada sadece birtakım araçlar edinmekle kalmayıp kız çocuklarla güçlenme çalışmalarına dönük bir perspektifi derinlemesine kazanmaları hedefleniyor.

Hayat Dolu Buluşmalar programı, sosyoekonomik açıdan dezavantajlı bölgelerde yaşayan, kaynaklara erişimi kısıtlı, eğitim ve öğretim hayatından erken ayrılan ya da eğitimine zor şartlarda devam eden 14-18 yaş arası kız çocukların ihtiyaçları gözetilerek hazırlandı.

Programda kız çocukların hak farkındalığı, öz yeterlilik, dayanışma, ileri okuryazarlık, özgüven gibi alanlarda beceriler geliştirmeleri hedefleniyor. 14 temanın ele alındığı programda, matematik, etkili iletişim, insan hakları, kadın hakları ve çocuk hakları konularından teknoloji kullanımına, ergenlik dönemi ve kadın sağlığından kaynakları fark etmeye kadar geniş ve çeşitli güçlenme alanlarında eğitimler veriliyor.

Yaşadığımız Çevre atölyesi, çocukların yaşadığı çevreyle ilişkisini, duyularını, gördükleri sorunları, mekân yaratma potansiyellerini ve kendilerini iyi ve güvende hissetme durumlarını bir arada değerlendiren bir programdır. Suna’nın Kızları tarafından Çocuk Yaşam Merkezleri’nde uygulanan bu atölyede, çocukların yerleşim yerlerinin özelliklerini kendi bakış açılarıyla analiz etmeleri hedeflenir. Haritalama ve yürüyüş çalışmalarıyla, çocukların güvenli bir şekilde dolaşabildikleri alanlar ve erişebildikleri hizmetler tespit edilir. Atölye programında çocukların mekânlarla ilişkilerinin duygusal boyutu da ele alınarak, oyun değeri ve güvenlik gibi çevresel bileşenler incelenir. Elde edilen bulgular, yerleşim yerlerinde öncelikli müdahale alanlarının belirlenmesi ve tasarım çıktılarının sorun çözümüne katkı sağlaması için değerlendirilir.

Birlikte Atölyesi, toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifinde kız çocukların özsaygı ve özgüvenlerini güçlendirmeyi amaçlayan bir deneyimdir. Katılımcılar, toplumsal cinsiyet ve ayrımcılıkla ilgili temel kavramlarla tanışır, bu yargıların hayatımızda kendini nerelerde ve nasıl gösterdiğini fark eder. Oyun, toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının kimlikler üzerindeki etkisini düşünmeye, bu yargıların dışındaki hayatlara dair örneklerle karşılaşmaya olanak tanır.

ÇYM'de çocukların katılımını desteklemek ve seslerini görünür kılmak amacı taşır. ÇYM'de gönüllü çocuk katılımcılarla bir medya kulübü oluşturarak akranlarıyla birlikte üretim yapmalarını desteklemek için güçlendirir.

Dijital Vatandaşlık Atölyesi, çocukların dijital vatandaşlık kavramını öğrenerek bu alandaki temel başlıklar üzerine tartışmalarını ve karşılaştıkları durumlara karşı kendi stratejilerini geliştirmelerini amaçlar. Atölye kapsamında çocuklar, "İnternet Nedir?", dijital ayak izi, özel bilgi ve kişisel bilgi ayrımı, siber zorbalık ve oltalama (phishing) gibi konular hakkında bilgi edinir. Ayrıca, tablette geçirdikleri vakitleri zenginleştirmek için Stop Motion film tekniğiyle kendi videolarını hazırlama fırsatı bulurlar. Bu atölye, çocukların tabletleri kullanırken daha güvende olmalarını ve kendi güvenliklerinin sorumluluğunu almalarını destekler.

Çocukların günlük yaşamda karşılaştıkları / karşılaşabilecekleri sorunları akranları ile beraber konuşarak birlikte bir öğrenme deneyimi yaşamalarını kolaylaştırmayı ve Suna’nın Kızları’nın sahasında çocuklara uygulanan eğitim programlarının kazanımlarının pekiştirilmesini ve yaygınlaşmasını desteklemeyi amaçlar. 3-5 çocuğun bir akranlarının kolaylaştırıcılığında akrandan akrana öğrenmeyi destekleyen bir öğrenme materyalini içermektedir.

Kız çocuk odaklı tasarım yaklaşımının ana akımlaşması için Kız Çocuk Odaklı Çözüm Topluluğu çatısı altında Şehir Dedektifi inisiyatifi tarafından geliştirilen atölye-araştırma yöntemi; kız çocukların bir araştırmacı/eşlikçi ve kolaylaştırıcı eşliğinde yaşadıkları mahalleyi/semti kendi özgün ihtiyaçları ve iyi olma halleri ekseninde değerlendirdikleri dört atölye modülünden oluşuyor. Geliştirilen atölye modülleri sahada uygulanmak üzere pilot çalışmaların ardından dijital bir rehber haline getirildi.